ભારતીય નૌકાદળનું (Indian Navy) નિશાન હવે બદલાઈ ગયું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ (Pm Modi) શુક્રવારે નેવીના નવા ચિહ્નનું અનાવરણ કર્યું. હવે આ નવા ચિહ્નમાંથી 'ગુલામીનું પ્રતીક' હટાવી દેવામાં આવ્યું છે.
ભારતીય નૌકાદળના નવા ધ્વજથી 'વસાહતી ભૂતકાળ' દૂર થઈ ગયો છે. ભારતીય 'મેરીટાઇમ હેરિટેજ' (Maritime Heritage) થી ભરપૂર છે. તમને જણાવી દઈએ કે અત્યાર સુધી ભારતીય નેવીનું નિશાન સફેદ ધ્વજ હતું. આ ધ્વજ અથવા ધ્વજ પર, ઊભી અને આડી લાલ પટ્ટાઓ બનાવવામાં આવી હતી. જેને 'ક્રોસ ઓફ સેન્ટ જ્યોર્જ' (Cross of st George) કહેવામાં આવે છે. તેની વચ્ચોવચ અશોક ચિહ્ન બનાવવામાં આવ્યું હતું અને ઉપર ડાબી બાજુએ ત્રિરંગો મૂકવામાં આવ્યો હતો.
ભારતીય નૌકાદળના નવા 'ચિન્હ' માં શું છે?
તમને જણાવી દઈએ કે નવા ચિહ્ન સાથે ધ્વજમાંથી 'રેડ ક્રોસ' હટાવી દેવામાં આવ્યો છે. હવે ઉપર ડાબી બાજુ ત્રિરંગો બનાવવામાં આવ્યો છે, જ્યારે બાજુમાં વાદળી પૃષ્ઠભૂમિ પર અશોક પ્રતીક સોનામાં બનાવવામાં આવ્યું છે. તેની નીચે 'સત્યમેવ જયતે' લખેલું છે. તેના પર અશોકચક્રનું પ્રતીક બનાવવામાં આવ્યું છે. વાસ્તવમાં, તે છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની શાહી મહોર છે.
જાણો શા માટે લખ્યું છે "शं नो वरुण:"
ભારતીય નૌકાદળના આ નવા ધ્વજમાં નીચે 'સંસ્કૃત' માં "शं नो वरुण:" લખેલું છે. જેનો અર્થ થાય છે 'વરુણ આપણા માટે શુભ રહે'. નોંધનીય છે કે ભારતમાં 'વરુણ'ને સમુદ્રના દેવતા માનવામાં આવે છે. અનાદિ કાળથી આ માન્યતા છે. તેથી જ ભારતીય નૌકાદળના નવા નિશાન પર આ વાક્યો લખવામાં આવ્યા છે.
જાણો ઈતિહાસ
ચોક્કસ માહિતી માટે આપણે થોડું પાછળ જવું પડશે, એટલે કે, ઈતિહાસમાં. આઝાદી પછી જ્યારે વિભાજન થયું ત્યારે નૌકાદળનું પણ વિભાજન થયું હતું. તેમને 'રોયલ ઈન્ડિયન નેવી' (Royal Indian Navy) અને 'રોયલ પાકિસ્તાન નેવી' (Royal Pakistan Navy) નામ આપવામાં આવ્યું હતું. આપણે જાણીએ છીએ કે જ્યારે ભારત 26 જાન્યુઆરી 1950ના રોજ પ્રજાસત્તાક બન્યું ત્યારે તેમાંથી 'રોયલ' શબ્દ કાઢી નાખવામાં આવ્યો હતો. પછી તેને નવું નામ 'ઈન્ડિયન નેવી' મળ્યું. જેને આપણે ભારતીય સેના પણ કહીએ છીએ. જો કે, નૌકાદળના નિશાન પર બ્રિટિશ કાળની ઝલક અવિરત ચાલુ રહી. નેવીના ધ્વજ પર જે 'રેડ ક્રોસ' દેખાય છે તે 'સેન્ટ જ્યોર્જ ક્રોસ' છે. જે અંગ્રેજી ધ્વજ યુનિયન જેકનો ભાગ હતો.
આ પણ વાંચો:
ખબર છે ટાટા ગ્રૂપની કઈ કંપની 1 દિવસ માટે બંધ થવાની છે જાણો ફટાફટ