દિવાળી તહેવાર બાદ ભાઈબીજ નો ઉત્સવ દેશભરમાં ઉજવાશે. દર વર્ષે કાર્તિક શુક્લ પક્ષની બીજી તારીખે ભાઈબીજની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ દિવસે બહેનો ઉપવાસ, પૂજા અને કથાઓ આપીને ભાઈની દીર્ઘાયુષ્ય અને સમૃદ્ધિની ઇચ્છા રાખીને, તેમના કપાળ પર તિલક લગાવે છે. બદલામાં, ભાઈ તેમની રક્ષા માટે પ્રતિક્ષાલઈને, ભેટ આપે છે.
ભાઈબીજ નું મહત્વ
જ્યોતિષીઓના જણાવ્યા મુજબ ભાઈ દૂજના શુભ મુહૂર્ત પર બહેનોએ ભાઈના કપાળ પર રસી લગાવી. એવું માનવામાં આવે છે કે ભાઈબીજના દિવસે પૂજા-અર્ચના સાથે ઝડપી કથા પણ સાંભળવી અને વાંચવી જ જોઇએ. એવું કહેવામાં આવે છે કે આ કરવાથી તમને શુભ ફળ મળે છે.
ભાઈબીજ તિલકનો શુભ સમય
જ્યોતિષીઓના જણાવ્યા મુજબ ભૈદુજનો ઉત્સવ કાર્તિક માસમાં શુક્લ પક્ષની બીજી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે. ભાઈબીજની ભાષ્ય શુભ મુહૂર્ત પર 12:56 થી 03:06 સુધી છે.
ભાઈબીજ કથા
ભગવાન સૂર્ય નારાયણની પત્નીનું નામ છાયા હતું. તેના ગર્ભાશયમાંથી યમરાજ અને યમુનાનો જન્મ થયો હતો. યમુના યમરાજને ખૂબ પ્રેમ કરતી હતી. તે તેની સાથે અરજ કરશે કે તે આવીને મનપસંદ મિત્રો સાથે જમશે. પોતાના કામમાં વ્યસ્ત યમરાજ વાતો કરતા રહ્યા. કાર્તિક શુક્લનો દિવસ આવ્યો. યમુના ફરીથી તે દિવસે યમરાજને જમવા આમંત્રણ આપે છે, તેને તેના ઘરે આવવાનું કમિટમેન્ટ આપે છે.
યમરાજે વિચાર્યું કે હું જીવનને પરાજિત કરીશ. મને કોઈ ઘરે બોલાવવા માંગતું નથી. બહેન મને બોલાવે છે તે પાલન કરવું એ મારો ધર્મ છે. બહેનના ઘરે આવતાં યમરાજે નરકમાં રહેતા જીવોને મુક્ત કર્યા. યમરાજને તેના ઘરે આવતા જોઈને યમુના તેનાથી ખુશ નહોતી. તેણે સ્નાન કરી પૂજા કરી અને ભોજન પીરસાય. યમુનાએ આપેલી આતિથ્યથી ખુશ થઈને, યમરાજે બહેનને કન્યા માટે પૂછવાનો આદેશ આપ્યો.
ભાઇબીજની પૂજા યમરાજ અને યમુના દ્વારા કરવામાં આવે છે
યમુનાએ કહ્યું કે ભદ્ર! તમે દર વર્ષે આ દિવસે મારા ઘરે આવો છો. મારા જેવી બહેન, જેણે આ દિવસે તેના ભાઈ સાથે આદર અને ટિપ્પણી રાખવી જોઈએ, તે તમારો ભય નથી. યમરાજે યમસ્તુને બોલાવી અને અમૂલ્ય કપડાં યમુનાને આપીને યમલોકમાં ગયા. તહેવારની પરંપરા આ દિવસથી જ રચાઇ હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે જે લોકો આતિથ્ય સ્વીકારે છે તેઓ યમથી ડરતા નથી. તેથી જ ભાઇબીજની પૂજા યમરાજ અને યમુના દ્વારા કરવામાં આવે છે.