ચાણક્ય કહે છે કે ઘણી વખત સખત પરિશ્રમ કર્યા પછી પણ વ્યક્તિને ઇચ્છિત સફળતા મળતી નથી. ચાણક્યએ નીતિ શાસ્ત્ર (ચાણક્ય નીતિ) માં આવી કેટલીક બાબતો વિશે જણાવ્યું છે, જેને ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે અને સફળ જીવન જીવી શકે છે.
અર્થશાસ્ત્રના મહાન આચાર્ય ચાણક્યએ પૈસા,બઢતી,વૈવાહિક જીવન, મિત્રતા, દુશ્મનાવટ અને આદર સહિતના જીવન સાથે સંબંધિત તમામ મુદ્દાઓ પર તેમની નીતિશાસ્ત્રમાં સૂચનો આપ્યા છે. ચાણક્ય દ્વારા જણાવેલ નીતિઓ અપનાવવાથી વ્યક્તિ જીવનમાં સફળતા મેળવી શકે છે. ચાણક્ય નીતિની ઘણી વસ્તુઓ વ્યક્તિને સફળ જીવનના માર્ગ પર લઈ જાય છે.
ચાણક્ય કહે છે કે ઘણી વખત સખત પરિશ્રમ કર્યા પછી પણ વ્યક્તિને ઇચ્છિત સફળતા મળતી નથી. ચાણક્યએ નીતિ શાસ્ત્રમાં આવી કેટલીક બાબતો વિશે જણાવ્યું છે જેને ધ્યાનમાં લેવામાં આવે છે અને સફળ જીવન જીવી શકાય છે.
(1) બીજાને માન આપવાની ટેવ રાખો
ચાણક્યએ તેની નીતિશાસ્ત્રમાં કહ્યું કે દરેક વ્યક્તિ આદર માંગે છે. સમાજમાં માન અને સન્માન મેળવવા માટે, વ્યક્તિ અનેક પ્રકારના પ્રયત્નો કરે છે, પરંતુ સમાજમાં આદર મેળવવો જરૂરી નથી. ચાણક્ય કહે છે કે માન લેતા પહેલા વ્યક્તિએ બીજાને માન આપવાની આદત બનાવવી જોઈએ. પ્રત્યેક વ્યક્તિએ અન્ય પ્રત્યે આદર સાથે જોવું જોઈએ. તે આદર માંગીને નહીં પણ આપીને થાય છે.
(2) સ્વાર્થ માટે કદાપિ સ્વભાવ બદલશો નહીં
ચાણક્ય કહે છે કે વ્યક્તિએ ક્યારેય નફો અથવા સ્વાર્થ માટે પોતાનો સ્વભાવ બદલવો ન જોઈએ. નમ્ર સ્વભાવ અને સારા વર્તનવાળા લોકોને માન મળે છે. આપણા સ્વાર્થ અને લાભ માટે શિસ્તને ભૂલવી ન જોઈએ. સ્વાર્થી વ્યક્તિને સમાજમાં અપમાનનો સામનો કરવો પડી શકે છે. માનવ હિતમાં કરવામાં આવેલ કાર્ય પ્રતિષ્ઠામાં વધારો કરે છે.
(3) સ્વભાવ નમ્ર અને વર્તન સારો રાખો
ચાણક્ય મુજબ વ્યક્તિનો સ્વભાવ હંમેશા નમ્ર હોવો જોઈએ. નમ્ર વ્યક્તિ ક્રોધથી દૂર રહે છે અને સમાજમાં પણ આદર મેળવે છે. ચાણક્ય મુજબ ધીરજ સાથે કામ કરનાર વ્યક્તિને સફળતા મળે છે. શત્રુઓ પણ નમ્રતા સમક્ષ નમવું. જે વ્યક્તિમાં તેના સ્વભાવમાં નમ્રતાના ગુણો છે તે સફળતા પ્રાપ્ત કરવામાં સક્ષમ છે.